رتینوپاتی دیابتی (Diabetic retinopathy) یکی از مشکلات و عوارض جانبی ناشی از بیماری دیابت است که چشم‌ها را درگیر می‌کند. رگ‌های خونی بافت حساس به نور در قسمت عقبی چشم یا شبکیه دچار آسیب می‌شوند و در نهایت این بیماری فرد را درگیر می‌کند.
 

رتینوپاتی دیابتی چیست

در بیماری رتینوپاتی دیابتی شاهد آن هستیم که به مرور زمان مقدار زیاد قند خون  باعث مسدود کردن رگ‌های کوچک خونی خواهد شد که کار تغذیه‌ بافت شبکیه را بر عهده دارند، در اثر مسدود شدن این رگ‌ها خون کافی به چشم‌ها نخواهد رسید. در نتیجه چشم تلاش می‌کند تا رگ‌های خونی جدیدی را ایجاد کند، ولی این رگ‌های خونی جدید به درستی رشد نمی‌کنند و می‌توانند به آسانی خون درون خود را به بیرون نشت دهند.

امکان ابتلای افراد مبتلا به هر دو نوع بیماری دیابت (دیابت نوع یک و نوع دو) به این بیماری وجود دارد. هر چه قدر زمان بیش‌تری فرد به دیابت مبتلا باشد و کم‌تر سطح قند خون خود را کنترل کرده باشد، احتمال ابتلا به این عارضه‌ چشمی بیش‌تر خواهد بود. 

در مراحل ابتدایی، بیماری علامت و نشانه‌ خاصی ندارد و یا اینکه فرد با مشکلات خفیف در دید روبه‌رو خواهد بود. به تدریج اما رتینوپاتی دیابتی می‌تواند منجر به کوری شود.

انواع رتینوپاتی دیابتی

دو نوع رتینوپاتی دیابتی وجود دارد: 

رتینوپاتی دیابتی اولیه (Early diabetic retinopathy)
این نوع از بیماری رتینوپاتی دیابتی معمول‌تر بوده و رتینوپاتی دیابتی غیر تکثیری (nonproliferative diabetic retinopathy (NPDR)) هم خوانده می‌شود. در این نوع از بیماری رگ‌های خونی جدید گسترش و تکثیر نخواهند کرد. 

در رتینوپاتی غیر تکثیری دیواره‌ رگ‌های خونی موجود در شبکیه ضعیف می‌شود. در این حالت برآمدگی‌های کوچکی در دیواره‌ رگ‌های خونی کوچک شبکیه (میکروآنوریسم (microaneurysms) ) ایجاد خواهد شد و گاهی اوقات مایعات و خون از این رگ‌ها به درون شبکیه نشت خواهد کرد.

رگ‌های بزرگ‌تر شبکیه در این نوع از بیماری می‌توانند شروع به بزرگ‌تر شدن کرده و یا قطر غیر طبیعی پیدا کنند. هر چه‌قدر رگ‌های خونی بیش‌تری مسدود شوند، رتینوپاتی دیابتی غیر تکثیری از حالت خفیف به حالت وخیم و شدید تبدیل خواهد شد. 

رشته‌های عصبی موجود در شبکیه هم ممکن است شروع به بزرگ‌تر شدن کنند. بعضی اوقات بخش مرکزی شبکیه موسوم به ماکولا یا لکه‌ زرد (macula) شروع به بزرگ‌تر شدن و ورم کردن می‌کند (تورم لکه زرد شبکیه (macular edema)). این شرایط نیازمند رسیدگی‌های پزشکی و درمان است.

رتینوپاتی دیابتی پیشرفته (Advanced diabetic retinopathy)
رتینوپاتی دیابتی می‌تواند منجر به نوع شدید و وخیم بیماری شود که به آن رتینوپاتی دیابتی تکثیری (proliferative diabetic retinopathy) گفته می‌شود. در این شرایط رگ‌های خونی آسیب دیده به صورت کامل مسدود می‌شوند و همین انسداد باعث ایجاد رگ خونی غیرطبیعی جدیدی در شبکیه خواهد شد. این رگ‌های خونی جدید نشتی داشته و مواد درون خود را به درون بافت شفاف و ژله مانند زجاجیه (vitreous) تراوش خواهند کرد. 

به تدریج بافت‌های آسیب دیده توسط رگ‌های خونی جدید تحریک شده و حتی گاهی امکان جدا شدن شبکیه از قسمت پشتی چشم وجود خواهد داشت. اگر رگ‌های جدید با رگ‌های طبیعی چشم تقابل پیدا کنند، فشار کره‌ چشمی به وجود خواهد آمد. فشار درون چشم به رشته‌های عصبی که تصاویر را از چشم به مغز می‌برند، فشار وارد کرده و در نهایت باعث آب سیاه یا گلوکوم (glaucoma) خواهد شد.
 

علائم رتینوپاتی دیابتی چیست

در مراحل ابتدایی رتینوپاتی دیابتی این بیماری ممکن است بدون نشانه و علامت خاصی باشد. هر چه قدر شرایط بیماری وخیم‌تر شود، ممکن است این نشانه‌ها هم در فرد ظاهر شود:

* وجود لکه‌ها و زنجیره‌های در حال حرکت در دید فرد (مَگَس‌پَران چشم یا مگسک (floaters) گونه‌ای سایه‌های مزاحم در دید چشمان) 
* تاری دید 
* نوسان دید 
* کور رنگی 
* فضاهای تیره و یا خالی در دید 
* از دست دادن بینایی 
* رتینوپاتی دیابتی معمولاً هر دو چشم را درگیر می‌کند.
 

«خونریزی شبکیه» چیست؟

 مثل بقیه موارد اختلال شبکیه، تجربه هر شخصی از خونریزی متفاوت است. بعضی بیماران، آن را شبیه به مگس پران و برخی با اشکالی شبیه به تار عنکبوت توصیف می کنند. بعضی می گویند مثل این است که فرد از خلال یک پرده تاریک یا لکه های متراکم یا سیاهی های تکه ای که توسط یک هاله نازکتر احاطه شده اند، نگاه می کند. خونریزی دردناک نیست ولی از دست دادن دید به ویژه اگر ناگهانی باشد، ترسناک و پریشان کننده است. گاهی شاید پیدایش سردرد یا دردی در پشت چشم، هشدار دهندة بروز قریب الوقوع یک خونریزی باشد.
 

اگر خونریزی به وقوع بپیوندد چه باید کرد؟

 اگر خونریزی به وقوع بپیوندد، با چشم پزشک خود تماس بگیرید تا در اولین فرصت شما را ببیند. اگر بینایی به طرز بدی دچار اشکال شده باشد، شاید از شما خواسته شود چند هفته صبر کنید تا خون در چشم شما جذب گردد. زمانی که چنین شد، چشم پزشک خواهد توانست منبع خونریزی را که نیاز به درمان دارد، ببیند. ممکن است به شما گفته شود که از بلند کردن و هل دادن اجسام سنگین پس از یک حمله خونریزی خودداری کنید. از چشم پزشک خود بخواهید دستورهای خاص در مورد اینکه در این شرایط چه باید بکنید و چه نباید بکنید (مثلاٌ چه وقت می توانید دوباره ورزش کنید) را به شما بدهد.
 

آیا راهی برای جلوگیری از خونریزی وجود دارد؟

 فعلاٌ خیر، اما لیزر درمانی به کنترل خونریزی هایی که به تازگی اتفاق افتاده اند کمک می کند.

 به علت اینکه دیابت عروق کوچک چشم را مبتلا می کند، رگهای ریز پرده شبکیه مسدود می شوند و در آن نقاط به علت نرسیدن خون، با خاصیت جبرانی رگهای جدیدی پدید می آید که این رگها سلولهای محافظ ندارند و وقتی خون وارد آنها میشود، به داخل حفرة زجاجیه نشت پیدا می کند و ادامة این خونریزی ها در نهایت به کنده شدن شبکیه می انجامد. متأسفانه خونریزی هم در حال استراحت و هم در غیراستراحت، می تواند اتفاق بیفتد. زمانی که لیزر درمانی موفقیت آمیز باشد خونریزی متوقف خواهد شد.
 

نقش فرد دیابتی در درمان اختلالات بینایی چیست؟

 با رعایت رژیم غذایی صحیح و توجه به مصرف درست و دقیق داروهای تجویز شده توسط پزشک، می توانید قند خون را کنترل کنید.  همچنین باید از مصرف سیگار جداٌ بپرهیزید و فشار خون خود را در محدوده طبیعی نگه دارید.

از دست دادن بینایی قابل پیشگیری است!  رتینوپاتی دیابتی ممکن است بدون علامت باشد اما به خاطر داشته باشید: • تشخیص زودرس رتینوپاتی بهترین راه جلوگیری از بروز نابینایی است. افراد دیابتی باید سالانه به چشم پزشک مراجعه کنند. با درمان به موقع می توان قبل از آسیب جدی به بینایی مشکل را برطرف نمود. در این رابطه درمان با لیزر کارآمدترین راه است.

نکته مهم اینکه:
با کنترل صحیح قند خون می توان از پیدایش مشکلات بینایی جلوگیری نمود.
 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

کنترل بیماری دیابت یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از ابتلا به بیماری رتینوپاتی دیابتی است. اگر فرد به دیابت مبتلا باشد، لازم است که سالیانه حتی اگر مشکل خاصی در دید خود احساس نمی‌کند به متخصص چشم مراجعه کند.

بارداری می‌تواند باعث وخامت رتینوپاتی دیابتی شود، پس زن باردار مبتلا باید به صورت مرتب در این دوران به چشم پزشک مراجعه کند. اگر تغییری در کیفیت دید ایجاد شود، دید تار شود یا لکه‌هایی در دید فرد وجود داشته باشد، شخص باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کند.
 

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به رتینوپاتی دیابتی هستند

امکان ابتلای هر فرد دیابتی به بیماری رتینوپاتی دیابتی وجود دارد. خطر ایجاد این عارضه‌ چشمی در نتیجه عوامل زیر افزایش خواهد یافت:

* در طول ابتلا به بیماری دیابت – هر چه قدر فرد زمان بیش‌تری با دیابت درگیر باشد، خطر ابتلا به رتینوپاتی دیابتی در او بیشتر می شود
* کنترل نکردن میزان قند خون 
* فشار خون بالا 
* کلسترول بالا 
* بارداری 
* مصرف تنباکو 

مردمان آفریقایی – آمریکایی، هیسپانیک (اسپانیایی یا پرتغالی زبان‌های ساکن آمریکای لاتین) و بومی‌های آمریکا بیش‌تر در معرض ابتلا هستند. 

تشخیص رتینوپاتی دیابتی

رتینوپاتی دیابتی را به خوبی با معاینه‌ جامع اپتومتری چشم می‌توان تشخیص داد. در آزمایش تشخیص رتینوپاتی دیابتی قطره‌هایی در چشم ریخته می‌شود که باعث گشاد شدن مردمک می‌شود‌، وقتی مردمک گشاد شود پزشک بهتر و دقیق‌تر می‌تواند داخل چشم را بررسی کند. این قطره‌ها گاهی باعث تاری دید خواهند شد ولی زمانی که چشم‌ها شسته شوند اثرات آن از بین خواهد رفت.

چشم پزشک در طول معاینه برای تشخیص رتینوپاتی دیابتی  به دنبال این مشکلات خواهد بود:
* رگ‌های خونی غیر طبیعی
* تورم بافت شبکیه و یا نشت خون و مواد چرب از آن
* رشد رگ‌های خونی جدید و بافت آسیب دیده
* خونریزی زجاجیه
* عصب بینایی غیر طبیعی

علاوه بر این پزشک احتمالاً:

* دید شما را آزمایش خواهد کرد
* برای بررسی احتمال وجود عارضه‌ آب سیاه فشار چشم را اندازه خواهد گرفت
* به دنبال شواهد وجود احتمالی آب مروارید (cataracts) خواهد گشت
 

آزمایش‌های رایج برای تشخیص رتینوپاتی دیابتی

آنژیوگرافی فلورسین (fluorescein angiography): در این آزمایش زمانی که مردمک چشم گشاد است، پزشک از داخل چشم تصویربرداری می‌کند. بعد از آن پزشک ماده‌ مخصوصی را به بازو تزریق کرده و زمانی که این ماده‌ رنگی در اطراف چشم جریان دارد عکس‌های بیش‌تری از داخل چشم برمی‌دارد. پزشک از این عکس‌ها برای بررسی انسداد احتمالی رگ‌ها، نشت خون و مایعات از آن‌ها و یا پارگی رگ‌های چشم استفاده خواهد کرد.

مقطع‌نگاری همدوسی اپتیکی (optical coherence tomography (OCT)): در این آزمایش ضخامت شبکیه اندازه‌گیری می‌شود و نتایج آن به پزشک کمک خواهد کرد تا دریابد که آیا مایعات به داخل بافت شبکیه نشت کرده‌اند یا خیر. از طرفی دیگر از این آزمایش برای بررسی پیشرفت مراحل درمان هم می‌توان استفاده کرد.

درمان بیماری رتینوپاتی دیابتی چیست؟ باید بگوییم که درمانی که برای رتینوپاتی دیابتی به کار گرفته می‌شود به نوع بیماری و شدت بیماری بستگی دارد، در این مقاله به این سوال که درمان رتینوپاتی دیابتی اولیه و پیشرفته چیست جواب خواهیم داد
 

درمان بیماری رتینوپاتی دیابتی

درمانی که برای رتینوپاتی دیابتی به کار گرفته می‌شود به نوع بیماری و شدت بیماری بستگی دارد، در ادامه مقاله به این سوال که درمان رتینوپاتی دیابتی اولیه و پیشرفته چیست جواب خواهیم داد.
 

درمان رتینوپاتی دیابتی اولیه

اگر فرد به بیماری رتینوپاتی غیرتکثیری مبتلا باشد، احتمالاً بلافاصله به درمان نیاز ندارد. با این همه چشم پزشک به دقت چشم‌ها را معاینه خواهد کرد تا بفهمد چه زمانی باید درمان را آغاز کند. 

فرد برای کنترل بهتر دیابت خود باید به صورت مرتب با پزشک متخصص غدد در ارتباط باشد. اگر دیابت به خوبی کنترل شود و سطح قند خون همیشه تنظیم شود، روند بیماری رتینوپاتی دیابتی غیرتکثیری هم کند خواهد شد. 

درمان بیماری رتینوپاتی دیابتی پیشرفته

اگر فرد به رتینوپاتی دیابتی پیشرفته و یا ورم لکه زرد مبتلا باشد، باید هر چه سریع‌تر تحت درمان‌های جراحی قرار گیرد. بر حسب اینکه شبکیه با چه مشکل به خصوصی درگیر باشد، ممکن است درمان‌های زیر به کار گرفته شود:

لیزر فتوکوآگولاسیون فوکال (Photocoagulation)
این روش درمانی مانع از نشت خون و مایعات به درون چشم شده و یا فرایند آن را کند خواهد کرد. در طی انجام این عمل به کمک لیزر اجازه‌ نشت مایعات از رگ‌های خونی غیر طبیعی داده نخواهد شد. این عمل معمولاً در مطب پزشک و در طی یک جلسه انجام خواهد شد.

اگر به دلیل ورم لکه‌ زرد پیش از جراحی دچار تاری دید هستید، این جراحی احتمالاً نمی‌تواند بینایی شما را به حالت نرمال اولیه بازگرداند، ولی در عین حال احتمال زیادی وجود دارد که بتواند مانع از وخامت وضعیت ورم زرد شود.

لیزر شبکیه‌ای پی آر پی (Panretinal photocoagulation)
این روش درمانی رگ‌های چشمی غیر طبیعی را کوچک‌تر خواهد کرد. در طی این عمل به مناطقی از شبکیه که دور از لکه زرد چشم هستند لیزر تابانده خواهد شد. لیزر باعث کوچک شدن و جمع شدن رگ‌های خونی غیرطبیعی جدید چشم خواهد شد. این عمل معمولاً در مطب پزشک و در طی یک یا دو جلسه انجام خواهد شد. دید فرد تا حداقل یک روز بعد از عمل تار خواهد بود. حتی ممکن است بعد از عمل مقداری از دید پیرامونی یا دید در شب افراد مختل شود.

زجاجیه‌برداری یا ویترکتومی (Vitrectomy)
در این عمل برش کوچکی در چشم ایجاد شده تا بتواند خون جمع شده در مرکز چشم و آسیب بافتی شبکیه را خارج کند. این عمل باید در مرکز چشم پزشکی و در اتاق عمل تحت بیهوشی موضعی یا عمومی انجام شود. 
 

تزریق دارو به درون چشم

این داروها از دسته‌ مهارکننده‌های فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) هستند. این دارو با بلاک کردن سیگنال‌هایی که بدن برای رشد رگ‌های جدید می‌فرستد، مانع از رشد این رگ‌های غیر طبیعی خواهد شد. این روش درمانی به تنهایی و یا به همراه لیزر شبکیه‌ای پی آر پی تجویز خواهد شد.

جراحی معمولاً روند پیشرفت بیماری رتینوپاتی دیابتی را کند کرده و یا اینکه آن را متوقف خواهد کرد ولی باید توجه داشته باشید که جراحی درمان قطعی بیماری نیست. چرا که دیابت یک بیماری مادام‌العمر است و در آینده هم امکان آسیب شبکیه و تحت تاثیر قرار گرفتن بینایی وجود خواهد داشت. حتی بعد از انجام درمان‌های مختلف برای بیماری رتینوپاتی دیابتی فرد باید به صورت مرتب معاینات چشمی انجام دهد.
 

درمان‌های جایگزین برای بیماری رتینوپاتی دیابتی

تا کنون چندین درمان جایگزین برای بیماری پیشنهاد شده که تاثیرات مثبتی بر روند بیماری افراد داشته است. با این همه برای اینکه مشخص شود که این درمان‌ها کارآمد و در عین حال ایمن هستند باید آزمایش‌های بیش‌تری انجام شود. 

اگر هر گونه داروی گیاهی و یا مکملی دریافت می‌کنید باید با پزشک خود این موضوع را در میان بگذارید. چون ممکن است این داروهای گیاهی با داروهای شما تداخل داشته باشند. از طرفی برخی از این داروها در طی جراحی مشکلاتی همچون خونریزی زیاد را به دنبال خواهند داشت.

نباید به جای به کارگیری درمان‌های استاندارد تایید شده، درمان‌های غیر مطمئن تایید نشده را امتحان کرد. فراموش نکنید که درمان بیماری در مراحل ابتدایی جلوی از دست دادن دید را خواهد گرفت.

پیشگیری از رتینوپاتی دیابتی

همیشه امکان پیشگیری یا جلوگیری از رتینوپاتی دیابتی وجود ندارد. با این همه معاینه‌ سالیانه‌ چشم‌ها، کنترل قند خون و فشار خون و بررسی دقیق مشکلات دید در مراحل ابتدایی می‌تواند از بروز مشکلات وخیم‌تر همچون از دست رفتن بینایی جلوگیری کند.

توجه کنید که دیابت لزوماً به از دست دادن بینایی منجر نخواهد شد. اگر دیابت به خوبی کنترل شود، از بروز بسیاری از مشکلات و عوارض مربوط به این بیماری هم جلوگیری خواهد شد.

اگر به دیابت مبتلا هستید، با انجام اعمال زیر شانس ابتلای شما به رتینوپاتی دیابتی کاهش خواهد یافت:

کنترل دیابت: افراد مبتلا به دیابت باید رژیم غذایی سالم داشته و فعالیت‌های ورزشی را به جزئی جدا ناپذیر از برنامه‌ی روزانه‌‌ی خود تبدیل کنند. هر هفته چیزی در حدود ۱۵۰ دقیقه از وقت خود را بهتر است به ورزش‌های هوازی مانند پیاده روی اختصاص دهند. فرد مبتلا به دیابت باید طبق دستور روزانه داروهای خود و یا انسولین مورد نیاز خود را دریافت کند.

بررسی دقیق سطح قند خون: در طول روز چندین بار فرد دیابتی باید میزان قند خون خود را اندازه‌گیری کرده و مقدار آن را یادداشت کند‌. اگر فرد بیمار است یا تحت اضطراب شدید است باید با دقت بیش‌تری میزان قند خون را اندازه گیری کند.‌ فرد باید از پزشک خود در مورد تعداد دفعاتی که نیاز به بررسی میزان قند است، حتماً سوال کند.

انجام آزمایش هموگلوبین گیلکوزیلات: در آزمایش هموگلوبین A1C میانگین سطح گلوکز خون در طول دو یا سه ماه اندازه‌گیری می‌‌شود. در بسیاری از افراد میزان نرمال این تست باید زیر ۷ درصد باشد.

کنترل میزان فشار خون و کلسترول: خوردن غذاهای سالم، ورزش کردن منظم و از دست دادن وزن اضافه بسیار به کنترل میزان فشارخون و کلسترول خون کمک خواهد کرد. برای کنترل این آیتم‌ها گاهی درمان دارویی نیاز است.

تلاش برای ترک سیگار و عدم مصرف باقی محصولات تنباکویی: سیگار کشیدن خطر ابتلای افراد به سایر عوارض دیابت همچون رتینوپاتی دیابتی را به شدت افزایش خواهد داد.

توجه کامل به تغییرات ایجاد شده در بینایی: فرد در صورت مشاهده و احساس بروز هر گونه تغییر در دید خود، مانند احساس تاری چشم، دیدن لکه در میدان دید و یا دیدن لکه در چشم باید به چشم‌پزشک مراجعه کند‌.
 

عوارض بیماری رتینوپاتی دیابتی

بیماری رتینوپاتی دیابتی با رشد غیر طبیعی رگ‌های خونی در شبکیه‌ چشم همراه است، این بیماری خود منجر به بروز مشکلاتی در دید شخص خواهد شد. در ادامه به انواع عوارض این بیماری می‌پردازیم.

خونریزی زجاجیه (Vitreous hemorrhage) 
رگ‌های خونی جدید ممکن است درون مایع شفاف و ژله مانندی که مرکز چشم را پر کرده خونریزی کنند. اگر مقدار خونریزی کم باشد، فرد در دید خود تنها چند لکه‌ تاریک موسوم به مَگَس‌پَران چشم را مشاهده خواهد کرد. در مواردی که بیماری وخیم‌تر باشد، خون می‌تواند به صورت کامل زجاجیه را پر کرده و مانع از دید کامل شود.

خونریزی زجاجیه به خودی خود باعث از دست رفتن دید به صورت کامل نخواهد شد. خون بعد از چند هفته یا ماه از چشم خارج خواهد شد. اگر شبکیه آسیب ندیده باشد، دید فرد دوباره به حالت طبیعی خود بازخواهد گشت.

جدا شدگی شبکیه (Retinal detachment)
رگ‌های خونی غیر طبیعی ناشی از بیماری رتینوپاتی دیابتی باعث تحریک بافت‌های آسیب دیده شده و در نهایت همین مسئله باعث می‌شود که شبکیه از قسمت پشتی چشم به عقب‌تر رانده شود. در این حالت فرد لکه‌ها و یا فلش‌های نوری را در دید خود خواهد دید و در موارد شدیدتر حتی امکان از دست رفتن بینایی وجود دارد.

آب سیاه (Glaucoma)
رگ‌های خونی جدید ممکن است در قسمت جلویی چشم رشد کرده و در این قسمت با رگ‌های سالم‌ چشم تقابل پیدا کنند، این مسئله باعث افزایش فشار چشم و در نهایت بیماری آب سیاه خواهد شد. این فشار همچنین می‌تواند باعث وارد شدن آسیب به رشته‌های عصبی که تصاویر را از چشم به مغز می‌برند هم شود.

کوری (Blindness)
به تدریج رتینوپاتی دیابتی، آب سیاه یا هر دوی این‌ها می‌تواند منجر به از دست رفتن کامل بینایی فرد شود.
 

زندگی با بیماری رتینوپاتی دیابتی

خطر از دست دادن احتمالی بینایی چشم باعث ایجاد ترس و اضطراب شدید در فرد مبتلا به رتینوپاتی دیابتی خواهد شد؛ پس بهتر است که فرد به روانشناس مراجعه کند و در جلسات مشاوره‌ای شرکت کند.

اگر در حال حاضر فرد بینایی خود را از دست داده است، باید از وسایل کمکی و سرویس‌هایی که زندگی روزمره را راحت‌تر خواهند کرد، استفاده کند‌. به همین منظور لازم است که فرد با پزشک معالج مشورت کند.
 

توصیه سازمان غذا و دارو

انجمن دیابت آمریکا (ADA) توصیه می کند افرادی که 10 سال بیشتر مبتلا به دیابت نوع 1 باشد، در 5 سال پس از تشخیص دیابت، اولین معاینه چشم خود را انجام دهد.

اگر مبتلا به دیابت نوع 2 هستید، طبق دستورالعمل ADA بهتر است در زمان تشخیص، معاینه چشم پزشکی را انجام دهید، زیرا ممکن است مدتی بدون اینکه خودتان اطلاع داشته باشید به دیابت مبتلا بوده اید.

اگر در معاینات اولیه هیچ علائمی برای رتینوپاتی وجود نداشته باشد،ADA  توصیه می کند که افراد مبتلا به دیابت حداقل هر دو سال یک بار معاینه چشم انجام دهند.

در صورت وجود هر نوع رتینوپاتی، حداقل سالانه به معاینات چشم نیاز دارید.

ADA توصیه می کند که زنان مبتلا به دیابت قبل از بارداری یا در سه ماهه اول بارداری به چشم پزشک مراجعه کنند و در طول بارداری و تا یک سال پس از زایمان جلسات درمانی را پیگیری کنند.

حاملگی ممکن است باعث ایجاد رتینوپاتی دیابتی و یا بدتر شدن آن شوند.
 

برای بیماری رتینوپاتی دیابتی چه موقع به پزشک مراجعه کنیم

انجمن دیابت آمریکا توصیه می‌کند که هر فرد بالاتر از ده سال که به دیابت نوع یک مبتلا است، دستکم در سال پنجم ابتلا به دیابت تحت معاینه‌ چشمی قرار گیرد.

بر اساس توصیه‌ این انجمن افراد مبتلا به دیابت نوع دو در مراحل ابتدایی تشخیص بیماری باید معاینه‌ چشمی شوند. چرا که ممکن است فرد مدت‌ها بدون اینکه خود بداند با دیابت درگیر باشد.

زنان مبتلا به دیابت پیش از اقدام به بارداری و در سه ماهه‌ اول بارداری و تا یک سال بعد از زایمان باید به صورت مرتب تحت معاینات چشمی باشند. گاهی اوقات بارداری منجر به رتینوپاتی دیابتی و یا حتی منجر به وخیم‌تر شدن آن می‌شود.

اگر در معاینه چشمی شواهدی از وجود بیماری رتینوپاتی دیابتی در فرد دیده نشود، انجمن دیابت آمریکا توصیه می‌کند که فرد هر دو سال یکبار مورد معاینه‌ چشمی قرار گیرد. اگر فرد به رتینوپاتی دیابتی مبتلا باشد لازم است که سالیانه مورد معاینه‌ چشمی قرار گیرد.
 

چگونه برای ملاقات با چشم پزشک آماده شویم؟

خلاصه‌ای از تاریخچه‌ ابتلای خود به بیماری دیابت تهیه کنید – به صورت دقیق ذکر کنید که چه زمانی بیماری شما تشخیص داده شده، چه داروهایی از گذشته تاکنون مصرف کرده‌اید، میانگین میزان قند خون شما و هموگلوبین گلیکوسیلات شما چه‌قدر بوده است.

داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید به همراه دوز مصرفی را لیست کنید.

نشانه‌ها و علائم خود را لیست کنید، حتی لازم است آن دسته از علائمی که با احتمال مشکلات چشمی مرتبط نیست را هم به دقت لیست کنید.

از یکی از دوستان یا اعضای خانواده بخواهید که شما را همراهی کند. همراه به بیمار کمک می‌کند تا دستورات پزشک را بهتر به خاطر آورده و اگر فرد مشکلی در بینایی داشته باشد در رفت و آمد به مطب به او کمک خواهد کرد.

سوال‌های خود از پزشک را لیست کنید:
دیابت چگونه بینایی من را تحت تاثیر قرار خواهد داد؟
آیا من نیاز به انجام آزمایش‌های دیگری دارم؟
آیا این شرایط موقتی است؟ یا اینکه مدت زیادی به طول خواهد انجامید؟
چه درمان‌هایی وجود دارد و کدام یک را شما توصیه خواهید کرد؟
درمان بیماری ممکن است چه عوارض جانبی داشته باشد؟
من به یک بیماری دیگر هم مبتلا هستم، به چه روشی می‌توانم این دو بیماری را در کنار هم به خوبی کنترل کنم؟
اگر میزان قند خون کنترل شود، آیا امکان برطرف شدن مشکلات چشمی وجود خواهد داشت؟
چه سرویسی برای کمک به افراد دارای نقص بینایی توصیه می‌شود؟

پزشک معالج احتمالا منتظر پاسخ این سوال‌ها از طرف شما خواهد بود:
 
  1. آیا شما به تازگی مشکلی در دید چشم‌ها احساس کرده‌اید؟ تاری چشم و یا احساس وجود لکه در دید؟
  2. چه مدت زمانی این علائم را دارید؟
  3. به صورت کلی، تا چه حد دیابت خود را کنترل می‌کنید؟
  4. آخرین بار مقدار هموگلوبین گلیکوسیلات شما چه قدر بوده است؟
  5. آیا به مشکلات دیگری همچون فشار خون یا کلسترول بالا مبتلا هستید؟
  6. آیا عمل جراحی چشم انجام داده‌اید؟

منبع: سایت دکتردکتر
سایت پزشکت
سایت آوا پزشک